www.beyazdolgular.com

KORUYUCU  ÇİZGİ  DOLGULAR ve NOKTA DOLGULAR

Özellikle çocuklar başta olmak üzere her yaşta, dişlerin çiğneyici yüzlerindeki çukurlarda ve girintilerde çürükler görülebilmektedir. Bu nedenle dişlerdeki girintilerde gıda artıkları kalmasını ve böylece çürük oluşmasını önlemek amacıyla bu girintiler kompozitler ile kapatılarak çok faydalı bir koruyucu çalışma olan Çizgi dolgular ve Nokta Dolgular yapılabilmektedir.  

SAĞLIKLI  VE  ÇÜRÜMEMİŞ  DİŞLERDE  YÜZEY GİRİNTİLERİ

Dişlerin anatomik yapılarına ve şekillerine bakılacak olursa, çiğneyici yüzeylerinin tepelerden ve çukurlardan oluştuğu görülecektir. Yan  yüzeylerde de çiğneyici yüzeydekiler kadar belirgin olmasa bile, çizgi şeklinde ya da pit adı verilen ve nokta şeklinde küçük çukurcuklar bulunabilmektedir. Dişlerdeki bu girintiler kişiden kişiye, dişten dişe farklılıklar gösterse de az ya da çok hemen hemen her dişte vardır. Aşağıdaki fotoğraflarda dişlerin yüzeylerindeki tepelere ve tepelerin arasındaki girintilere bazı örnekler görebilmekteyiz.

 *    *    * *

ÇİĞNEYİCİ  YÜZLERDEKİ  ÇİZGİ VE NOKTA ŞEKLİNDEKİ  ÇÜRÜKLER

Yemeklerden sonra dişlerin üzerine ve etrafına yapışan gıda artıkları dil, dudak, yanak hareketleri ve ağız sıvıları yardımı ile dişlerin  üzerinden önemli ölçüde uzaklaştırılır. Fakat, diş diplerinde,dişlerin aralarında ve üzerilerinde gözle pek görülemeyen gıda artıkları  kalabilmektedir. Dikkatli bir diş fırçalama ve diş ipliği kullanımı sonucunda bu gıda artıkları dişlerden uzaklaştırılabilse bile, özellikle  çocuklarda dişlerin girintilerinde ağız sıvılarında eriyik haline gelmiş gıda artıkları kalabilmektedir. Bu gıda artıkları mikroplar için bol bol üreme ve çoğalma olanağı sağladığından bir süre sonra dişlerin girintilerinde mikropların yaptıkları asitler nedeniyle nokta ve çizgi şeklinde çürükler görülmeye başlamaktadır.Aşağıdaki fotoğraflar bu şekilde çürükler oluşmuş dişlere aittir.

 
****

Görüldüğü gibi dişlerin düzgün ve dışbükey yüzeyleri çürüksüz ve hatta pırıl pırıl durumdadır. Çünkü bu bölümler başarılı şekilde kolayca temizlenebilmektedir. Ama temizlenme güçlüğü içindeki çizgi ve nokta şeklindeki girintilerde, eriyik halinde gıda artıkları kalabilmesi nedeniyle bir süre sonra fotoğraflardaki dişlerde olduğu gibi, çeşitli şekillerde ve derinliklerde çürükler ortaya çıkabilmektedir. Bundan sonra bu şekildeki çürükler'' ÇİZGİ ÇÜRÜKLER '' ve '' NOKTA ÇÜRÜKLER '' olarak adlandırılacaktır.

ÇİZGİ  ÇÜRÜKLERİN  KESİT  GÖRÜNTÜLERİ

Dişlerin  girintilerinde oluşabilen çürükler önceleri kimsenin dikkatini pek çekmemektedir. Çünkü kolayca görülemeyen bu başlangıç  çürükleri, yemek sırasında ya da diş fırçalarken genellikle bir ağrıya neden olmadıklarından ve günün akışını bozmadıklarından problem  yokmuş gibi gelebilmekte ve günler öylece geçip gidebilmektedir . Oysa çok yüzeysel ve önemsiz gibi görünen nokta ve çizgi şeklindeki  çürükler dişlerin derinliklerine doğru ilerleme gösterebilmekte ve daha geniş bir alana yayılmış olabilmektedirler.

Şimdi çiğneyici yüzeydeki bir çizgi çürüğün aslında nasıl derinlere ilerlemiş olabileceğine güzel bir örnek görelim.

Bu fotoğraflarda yüzeyel çizgi çürüğü oluşmuş bir küçük azı dişin kesiti görülmektedir. Dikkat edilecek olursa büyütülmüş görüntüde sarı okla gösterilen noktada adeta yüzeyel bir çizgi gibi duran çürük mine tabakasını incecik çizgi şeklinde sanki bir çatlak gibi geçerek dentin seviyesine kadar ilerlemektedir. Çürük dentin seviyesinde, yüzeyde mine seviyesindeki halinden göründüğünden, çok daha büyüktür. Bilindigi gibi mine sert ve dayanıklı olduğundan, çürük mine altındaki yumuşak dentin tabakasında mineye göre çok daha hızlı ilerleme gösterecektir.

* *

Aşağıdaki fotoğraflarda bir başka örnek görülmektedir. Bu azı dişin yüzeyindeki girintide yine ince ve küçük bir çizgi çürük vardır. Sarı okla işaretli yerden alınan kesitten anlaşılacağı gibi son fotoğrafta çürük minenin altına inmiş ve yüzeydeki görüntüye göre çok daha derin ve büyüktür durumdadır.

* *

ÇİZGİ  DOLGULAR

Dişlerin yüzlerindeki çeşitli girintilerde, özellikle çocuklarda olmak üzere, çürüklerin çok sık oluştuğu bir gerçek olduğundan, Diş Hekimliği  Bilim Dalı buna çareler aramıştır. Sonuçta dişlerin yüzeylerindeki çizgi ve nokta şeklindeki  çukurların ve girintilerin, daha bir çürük oluşmadan  kapatılabileceği düşüncesi geliştirilmiştir. Böylece girintiler ortadan kalkacağı için, gıdaların girintilere tutunması zorlaşmış olacaktır. Tutunabilen gıdalar olursa da kolayca ve başarılı bir şekilde temizlenebilecektir.

Aşağıdaki  fotoğraflardaki küçük azı dişlerin çiğneyici yüzlerinde henüz bir çürüme göstermemiş olan girintilerin görüntüleri vardır.

* *

Dişlerdeki bu girintilerin diplerinde, oldukça ince ve çizgi şeklinde gözle görülmeyen oluklar bulunmaktadır. Ağız ortamında yer alan mikroorganizmalar, bu bölgelere tutunabilen eriyik halindeki gıda artıkları ile beslenerek, üreme ve çoğalma gösterebilmekte ve bu ince oluklarda yerleşik bir yaşam oluşturabilmektedirler. Mikroplar zamanla yaptıkları asitlerle bu girintilerde çürük oluşturabilmektedirler. Bu nedenle  dişlerdeki bu gibi girintileri kompozitler ile kapatma düşüncesi çürümeleri önleme açısından çok etkili bir yaklaşım şekli olmuştur ve  ülkemizde de uzun yıllardır bilinmektedir. Özellikle  çocuklarda süt ya da daimi dişlerin girintilerinde çürük oluşmasını önlemek  açısından bu çalışmalar çok yararlı olmaktadır ve koruyucu dişhekimliği olarak çok başarılı sonuçlar vermektedi .
Not:  Bundan sonra dişlerdeki noktaların kompozitler ile kapatılması işlemi '' NOKTA DOLGU '' , oluk ve girintilerin kompozitler ile kapatılması işlemi ise   '' ÇİZGİ DOLGU '' olarak anılacaktır.

Yukarıdaki  fotoğraflarda görülen dişlerdeki girintiler henüz çürüme göstermemişlerdir. Böyle dişlerdeki girintiler nasıl kapatılacaktır. Girintilerin çizgi dolgular ile kapatılması sırasında dişler bir zarar görecekler midir ya da herhangi bir oyuk açılması gerekli olacak mıdır?
Kompozit dolguların mükemmel özellikleri sayesinde dişlere çok başarılı bir şekilde çizgi dolguların yapılabilmesiyle, bu gibi endişeler tamamen ortadan kalkmış durumdadır.

ÇİZGİ  DOLGULAR  NASIL  YAPILMAKTADIR

Kompozitlerin çok önemli ve çok güzel bir özelliği vardır. Mikroskopik düzeyde çok sıkı ve sağlam bir şekilde diş yüzeyine bağlantı yapabilmektedirler. Kompozitlerin bu özelliği sayesinde dişlerin girintilerini sıvı karakterdeki akışkan kompozitler ile doldurarak başarılı  bir şekilde çizgi dolgular yapılabilmektedir. Aşağıda, çiğneyici yüzeyinde çürük bulunmayan bir dişin girintilerinin akışkan kompozit ile doldurularak yapılmış olan bir çizgi dolgu çalışmasının kesiti bulunmaktadır.

* *

Fotoğraftaki siyah çizgiler, kesiti alınan dişteki girintinin şeklini işaret etmektedir. Kırmızı bölge ise bu girintiye yapılan çizgi dolgunun yüzeyini göstermektedir. Dişin çiğneyici yüzündeki girintinin derin vadi görüntüsü, kırmızı okla gösterildiği gibi akışkan kompozit ile kapatılmış, böylece geniş, rahat ve kolay temizlenebilir bir yüzey şekline dönüşmüş durumdadır. Şekilden anlaşılacağı gibi bir oyuk açmadan çizgi dolgu çalışması yapılmış ve dişteki girintinin derinliği ortadan kaldırılmıştır.

Çizgi dolgu çalışmaları sayesinde dişlerin girintilerine gıdaların tutunmaları zorlaşmaktadır. Herhangi bir gıdanın tutunması  durumunda ise kolayca temizlenebilmektedir. Bu şekildeki çizgi dolgu çalışmaları, özellikle çocuklarda başta olmak üzere koruyucu Diş Hekimliği açısından çok önemli durumdadır. Çizgi dolguların süt azı dişlerin çıktığı yaşlardan itibaren uygulanabiliyor olmalarıyla bir yandan bireylerin diş ve bedensel sağlığının  korunması sağlanmakta, diğer yandan da çürüklerin ve tedavilerin azalmasıyla hem bireysel olarak, hem de ülke olarak kaynaklarının korunmasına çok büyük boyutta katkı  sağlanmaktadır.

DOLGULARIN  ÖNCE  VE  SONRA  GÖRÜNTÜLERİ
      
Aşağıda çiğneyici yüzeylerde henüz çürük oluşmamış girintilerde akışkan kompozitler ile yapılmış çizgi dolguların görüntüleri vardır.

*      

*

ÇİZGİ  DOLGULARIN ÖZELLİKLERİ

Görüldüğü gibi dişin kendi renginde yapılmış olan bu çizgi dolgular dişin şeklinde ya da estetik görünümünde bir kayıp meydana getirmemektedir. Duruma ve  isteğe bağlı olarak değişik renklerde yapılabilen çizgi dolgular çok sağlamdırlar ve dişe çok sıkı tutunurlar. Yemek sırasında kolayca kırılmaz ve yerinden çıkmazlar. Cilalı ve parlak bir yüzeye sahip olan çizgi dolgular sahip oldukları özellikleri yıllarca kaybetmezler.