www.beyazdolgular.com

Kompozit ya da porselen materyaller ile kaplama, lamina ve köprü çalışmalarının indirek olarak laboratuvarlarda yapılması Meslektaşlarımız için normal bir çalışma yöntemidir. Bu çalışmaların, laboratuvarlarda yapılmalarının maliyet açısından içinde bulunduğu durum ya da ne kadar zor olup olmadıkları Meslektaşlarımız tarafından iyi bilinir ve yaptıkları çalışmalarda bu zorluklar ve maliyetler vakaların durumuna göre değerlendirilir. Bu şekildeki indirek çalışmalar bizim konumuz dışındadır. Çünkü Diş Hekimi Meslektaşlarımız indirek çalışmalara gayet hakimdirler. Bizim web sayfalarımızda anlatılan bütün çalışmalar doğrudan dişler üzerine yapılan kompozit restorasyonlarla ilgilidir.

Kompozit kaplama, kompozit lamina ve kompozit köprüler

Meslektaşlarımız gereksinim duydukları durumlarda kompozit kaplama, kompozit lamina ve kompozit köprüler yapmak istediklerinde, ağızda doğrudan dişler üzerine nasıl yapacaklardır? Maliyetleri ne olacaktır? Kolayca yapabilecekler midir?

Kompozit kaplama, kompozit lamina ve kompozit  köprülerin doğrudan dişler üzerine yapılmaları ilk bakışta Diş Hekimi Meslektaşlarımıza zor görünebilecektir. Bu çalışmaların nasıl kolay yapılabileceğini açıklamaya çalışacak olursak şu konuları dikkate almamız gerekmektedir.

Porselen çalışmaların protokolleri  meslektaşlarımız tarafından iyi bilinse de yeniden değinelim; 1. randevuda preparasyon çalışmaları yapılır. Dişlerin ölçüleri alınır, kapanış kayıtları alınır ve geçici kaplamalar hazırlanarak yapıştırılır. Tabii belli bi süre dişler üzerinde duracak olan geçicilerin yapım protokollerine de aynı dikkat gösterilir. Bu randevuda preparasyon protokolleri, ölçü protokolleri ve geçicilerin yapım protokolleri için ciddi emek ve zaman gerektirmektedir. Basamaksız çalışmalarda ölçü alma süresi normal olsa da basamaklı çalışmalarda preparasyon ve ölçü süreleri daha uzun olacak, maliyetler de daha yüksek olacaktır. 2. Randevuda geçiciler çıkartılacak, metal ya da porselen alt yapılar preparasyonlar üzerinde kontrol edilecektir. Kapanış ilişkileri kontrol edilecektir. Sonra geçiciler tekrar yapıştırılacaktır. Bir hata olması durumunda yeniden ölçü alınacaktır. İlk randevuda yapılan preparasyonlardan, ölçü çalışmalarından ve laboratuvarından emin olan Diş Hekimleri 2. randevuda doğrudan preparasyon uyumu, dentin provası ve kapanış kontrolleri yapacaklardır. Preparasyon ilişkilerinde hata olması durumunda yeniden ölçü alacaklar, dentin de bir hata varsa yeni bir randevu yazacaklardır.  3. randevuda yine geçiciler çıkarılıp kontroller tamamlandıktan sonra geçiciler temizlenip tekrar yapıştırılacak ve çalışma glaze için tekrar laboratuvara gönderilecektir. Son randevuda geçiciler çıkartılarak çalışma yapıştırılacaktır.
Bu işlemler sırasında bütün randevulara ayrılan sürelerin toplamı, kompozit çalışmaların doğrudan dişler üzerine yapılmalarından çok daha uzundur.

Kompozit kaplama, kompozit lamina ve kompozit köprü çalışma süreleri elde edilen kazançlar dikkate alındığında muayenehane pratikleri içerisinde normal süreler olarak kabul edilebilirler. Bu süreler şu şekildedir.

a) Kompozit bir kaplama yapımı, hastanın karşılanması, hazırlık ve güle güle bölümü dahil bir- bir buçuk saatte tek bir randevuda tamamlanabilmektedir.
b) Kompozit bir lamina yapımı, hastanın karşılanması, hazırlıklar ve güle güle bölümü dahil 1 saatte tamamlanabilmektedir. Yanyana iki lamina 1,5 saat, 3 lamina 2 saatte tek bir randevuda tamamlanabilmektedir.
c) Fiber destekli kompozit  köprüler, hastanın karşılanması, hazırlık ve güle güle bölümü dahil iki saatlik bir randevuda tamamlanabilmektedir.

Dişlerin çalışmaları yapmaya hazır durumda olmaları halinde bu çalışma süreleri yeterlidir. Çalışmaların yapılacağı dişlerdeki çeşitli ön restorasyonlar, kanal tedavileri ya da diş eti tedavileri gibi vakaların içinde bulunabileceği klinik durumlar bu sürelerin dışındadır.

Porselen çalışmalar genel olarak hem daha uzun sürelerde yapılabilmektedir hem de ölçüler ve laboratuvar çalışmaları açısından kompozit çalışmalardan çok daha yüksek maliyetlidir. Diş Hekiminin bir porselen yapımında  hasta başında verdiği emekler yine kompozitten yüksektir. Kısaca emek, zaman ve para açısından kompozit çalışmalar hem Diş Hekimleri için hen hastalar için daha kolay ve daha dinlendiricidir.

Yapım Protokolleri

Kompozit kaplama, kompozit lamina ve kompozit köprülerin doğrudan dişler üzerine yapılabilmesi, çalışma protokollerine uyulması durumda kolaydır. Çalışma ve sonuçlar düşük maliyetli olarak, kesin bir şekilde kontrol edilebilir.

1- Kompozit Kaplama; Porselen kaplama endikasyonu konulabilecek her hangi bir dişin üzerine doğrudan kompozit kaplama yapılabilir. Çalışma aşamaları şu şekildedir.
a) Dişteki çürük ya da kırık nedeniyle oluşmuş kayıplar restore edilir.
b) Porselen bir kaplama yapılacakmış gibi basamaklar hazırlanır. Basamaklı bir kesim yapılmadan kompozit kaplama yapmak mümkündür ama kolay değildir. Bu nedenle çalışmalar basamaklı yapılmalıdır.
c) Preparasyon çalışmaları kompozit kaplamanın her tarafında istenilen kalınlığına göre ortalama prepare edilir. Bir ölçü alınmayacağı için preparasyon protokollerine dikkat etmeye gerek yoktur. Preparasyondaki herhangi bir undercut ya da retansiyon bölgesi problem değildir. Tam tersine tutuculuğun artmasına yardım edecektir.
d) Dişeti ceplerine retraksiyon ipi yerleştirilir. Kole izolasyonu için lazer kullanılabilir. Kanama kontrolleri yapılır.
e) Bir silikon parçası ile elle dişin ölçüsü alınır. Bir bistüri yardımı ile preparasyonu yapılan diş hizasında silikon ölçünün buccal ve lingual tarafları uzaklaştırılır. Tutunmaya yardımcı olması için silikon parçanın komşu dişler üzerindeki bölümü korunur.
f) Kompozit kaplama yapılacak dişin etchingi yapıldıktan sonra dişler izole edilerek bonding uygulanır.
h) Silikon parçası tekrar dişler üzerine yerleştirilir. Yerine sıkıca oturması kontrol edilir.
i) Buccal ve lingual bölümlere kompozit yığılarak buccal ve lingual duvarlar yapılır. Bu sırada buccal duvarda vakanın durumuna göre çeşitli tabakalama oyunları ya da efektler gerekiyorsa bunlar yapılır.
j) Silikon parçası dişlerin üzerinden uzaklaştırılır.
k) Geriye MOD bir kavite kalacaktır. Duvarlardaki her hangi bir eksiklik el aletleriyle kompozit eklenerek tamamlanır. Dişi hiç ıslatmadan matrix bandı yerleştirilir ve MOD bir dolgu yaparmış gibi kalan bölüm kompozit ile tamamlanır.
l) Kompozit kaplamanın kole bölgesindeki fazlalıkları 20 ve 30 bıçaklı güvenli uçlu tungsten frezler ile temizlenir.
m) Kapanış kontrolü yapılır.
n) Kalan bölümlerin polisajı standart uygulamalar ile bitirilir.
o) Dişeti cebindeki retraksiyon ipi varsa uzaklaştırılır.

Bu şekilde yapılmış kompozit kaplama çalışmasına örnek bir vaka için tıklayınız...

2- Kompozit Lamina; Porselen lamina endikasyonu konulabilecek her hangi bir dişin üzerine doğrudan kompozit lamina yapılabilir. Çalışma aşamaları şu şekildedir.

a) Dişteki çürük ya da kırık nedeniyle oluşmuş kayıplar restore edilir. Bu restorasyon sırasında yapılacak tabakalamaya uygun bir şekilde şeffaf,mine  ve opak gibi tabakalar dikkate alınır gerekli olan yerlerde hazırlanır.
b) Basamaklı lamina preparasyonu yapılır.
c) Dişeti cebine retraksiyon ipi yerleştirilir. Basamak izolasyonu lazer ile yapılabilir. Kanama kontrolleri yapılır.
d) Kompozit lamina yapılacak dişin etchingi yapıldıktan sonra dişler izole edilerek bonding uygulanır.
e) Önceden wax-up çalışması yapılarak hazırlanmış bir silikon kalıp varsa dişin lingualine yerleştirilir.
f) Tabakalama yapılarak kompozit yığılır.
g) Silikon kalıp uzaklaştırılır.
h) Kapanış kontrolleri yapılarak laminanın polisajı bitirilir.
i) Dişeti cebinde retraksiyon ipi varsa uzaklaştırılır.

Bu şekilde yapılmış kompozit lamina çalışmasına örnek bir vaka için tıklayınız...

3- Fiber Destekli Kompozit Köprü; Tek ya da iki diş eksikliklerinde dişler arasına tek seansta doğrudan kompozit bir köprü yerleştirmek mümkündür. Çalışma aşamaları şu şekildedir.

a) Köprü ayaklarındaki çürük ya da kırıklar varsa restore edilir. Varsa dişlerin üzerindeki plaklar temizlenir.
b) Bir parça pembe mum ısıtılarak eksik dişin boşluğuna yerleştirilir ve sıkıştırıldıktan sonra dişler kapanışa getirilir.
c) Pembe mum sprey ile soğutularak dişlerin arasınd an alınır ve köprü gövdesi modelajı yapılır.
d) Elde edilen mum köprü gövdesi ön diş ise buccal yüzü dışarda kalacak şekilde, arka diş ise okluzal yüzü dışarda kalacak şekilde bir parça silikon içine gömülür.
e) Silikon sertleştikten sonra mum gövde silikon içinden alınır.
f) Silikon içerisindeki boşluğa gerekli olan tabakalamalar yapılarak kompozit yığılır. Sertleştirilen kompozit gövde silikon içerisinden alınır.
h) Kompozit gövdenin fazlalıkları alınarak dişlerin arasındaki duruşu ve kapanış ilişkileri kontrol edilir. Kompozit gövde pasif bir şekilde dişler arasına girebilmelidir.
i) Kontrolü tamalanan kompozit gövdenin ön dişte ise alt yüzünün, arka dişte ise buccal yüzünün, lingual yüzünün ve alt yüzünün polisajları yapılır.
j) Kompozit gövdenin ara yüzlerine etching ya da air abrazyon ve bonding yapılır.
k) Dişlerin ara yüzlerine etching, air abrazyon ve bonding yapıldıktan sonra dişlerin izolasyonu yapılır.
l) Gövdenin ve dişlerin arayüzüne ince bir tabaka akışkan kompozit sürülerek kompozit gövde dişlerin arasına yerleştirilir.
m) Akışkan kompozitin fazlalıkları olursa bir parça pamuk pelet ya da el aleti ile alınabilir.
n) Bir kaç dakika beklenir. Bu sırada dişlerile gövde arasındaki akışkan kompozit kendi yüzey gerilimi ile düzleşir ve birleşim yerlerinde yumuşak ve düzgün bir şekil alır.
o) Gövdenin pozisyonundan emin olunduktan sonra ışınlanır.
p) Ön dişlerde ise ayakların ve gövdenin lingual yüzeylerinde, arka dişlerde ise ayakların ve gövdenin okluzal yüzeylerinde fiber çubuğun yerleştirileceği bir yuva açılır.
r) Yuva etching ve bonding yapılır.
s) Yuva tabanına bir parça kompozit konularak uygun boydaki fiber çubuk parçası kompozitin içine gömülür. İyice tabana yerleştirilen fiber çubuğun, kompozit yatağın içindeki duruşu kontrol edilerek ışınlanır.
t) Kalan boşluk kompozit yığılarak tamamlanır ve kapanış ilişkileri kontrol edildikten sonra polisaj yapılarak köprü bitirilir.

Bu şekilde yapılmış Fiber Destekli Kompozit Köprü çalışmasına örnek bir vaka için tıklayınız...

Diş Hekimi Meslektaşlarımız bu çalışmaları dikkatle uygulamaları durumunda porselen çalışmalara kıyasla daha çok kazanç elde edebilecek ve porselen kompolikasyonlarından kurtulacaklardır.